2024 ekonomisinde umutlanmak için 5 sebep

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Birçokları 2023’ün resesyon yılı olacağından endişeleniyordu. Ancak küresel ekonomi yıl boyunca olağanüstü bir dayanıklılık ortaya koydu. ABD ekonomisi uzmanların neredeyse imkansız olarak gördüğü yumuşak iniş hedefine adım adım yaklaşıyor. Dünyanın en büyük ekonomisinde enflasyon geriledi, işsizlik düşük kalmaya devam ediyor ve ABD Merkez Bankası (FED) mart gibi yakın bir zamanda faiz indirmeye hazırlanıyor.

CNN International’ın haberine göre Michigan Üniversitesi Profesörü Justin Wolfers, “2023’ün büyük hikayesi inişi tutturmamızdı” diyor. Wolfers, ekonominin şimdiye kadarki en hızlı resesyondan kurtulmakla kalmadığını, aynı zamanda Ukrayna'daki savaşın, petrol fiyatı şoklarının, siyasi işlevsizliğin ve sayısız diğer sorunun üstesinden geldiğini kaydetti.

Wolfers, Amerikan ekonomisine işaret ederek, “Tüm bunları yapabilen oldukça küçük bir aletti. Şokların ne kadar büyük olduğuna bakılırsa her şey çok daha kötü olabilirdi” dedi.

Küresel ekonomi İsrail-Hamas savaşı, konut piyasası krizi gibi ciddi sorunlarla karşı karşıya. Yine de 2024’te ekonomi konusunda iyimse olmak için somut nedenler var. Zira bu yılki sorunlar geçtiğimiz yıla göre çok daha basit görünüyor.

Enflasyonda ciddi bir düşüş yaşandı

Wall Street ve Washington’daki pek çok kişi enflasyonun Haziran 2022’de kırk yılın zirvesine ulaşmasının ardından yavaşlama bekliyordu. Ancak çok az kişi bu yavaşlamanın bu denli hızlı gerçekleşebileceğini öngörebildi. Haziran 2022’de %9,1 olan ABD enflasyonu kasım ayında yıllık bazda sadece %3,1 arttı.

Ekonomist Ian Shepherdson yakın zamanda paylaştığı bir raporda enflasyondaki yavaşlama hızının "dikkat çekici" olduğunu belirtiyor. Moody's Analytics'in Baş Ekonomisti Mark Zandi, CNN'e verdiği demeçte, enflasyonun 2024'ün sonuna kadar FED’in %2 hedefine yaklaşmasını beklediğini söyledi.

2022'de galon başına 5 doların üzerine çıkan doğalgaz fiyatları 2023'te önemli ölçüde gevşedi. GasBuddy, ABD doğalgaz fiyatlarının yıllık ortalamasının 2024'te tekrar düşeceğini ve tüketicilerin yakıta 2023'e göre 32 milyar dolar daha az harcamasına olanak tanıyacağını tahmin ediyor.

Enflasyona karşı zafer ilanı yaklaşıyor

Enflasyondaki yavaşlamanın ivmesi sayesinde FED de faiz artışlarını durdurdu. Söz konusu Faiz artışları ekonomiyi raydan çıkarmakla ve resesyonla yatırımcıları ve ekonomi çevrelerini tehdit ediyordu.

FED yetkilileri şimdilerde ise 2024 için faiz indirimlerini değerlendiriyor. Bu da FED’in enflasyonla savaşında zafer ilan etmesi anlamına gelecek.

Zandi, FED’in 2024'te, muhtemelen mayıs ayından itibaren dört kez faiz indirimi yapacağından şüphelendiğini söyledi. Goldman Sachs, FED’in mart ayında faiz indirimi yapmaya başlayabileceğini düşünüyor.

Faiz indirimleri sade Amerikalılar için de rahatlama sağlayacak. Mortgage kredileri, otomobil kredileri ve kredi kartı faizleri düşecek. Mortgage faiz oranları ekim ayındaki %8 seviyesinden yıl sonunda %6,6’ya kadar geriledi.

Hisse senetleri için patlama yılı

Yavaşlayan enflasyon, azalan resesyon korkuları ve yaklaşan faiz indirimleri Wall Street’i de ateşledi. ABD hisse senetleri yılın sonunu ciddi bir boğa piyasası rallisiyle tamamladı. S&P 500 Endeksi dokuz hafta boyunca yükselişle kapanarak 2004’ten bu yana en uzun yükseliş serisini gerçekleştirdi. Nasdaq Bileşik Endeksi %43 yükselerek son yirmi yılın en iyi performansını kıl payı kaçırdı.

Hisse senetleri ile ekonominin aynı şey olmadığı doğru. Bazı durumlarda Wall Street için iyi olanın ekonominin geneli için pozitif olmadığı da görülebiliyor. Ancak hisse senetlerindeki son ralli büyük ölçüde ekonomi, enflasyon ve yumuşak iniş beklentilerine dair iyimserliği yansıtıyor.

İşten çıkarmalar ‘olağanüstü derecede’ düşük

FED’in son faiz artışlarına rağmen ABD’deki işsizlik oranı sadece %3,7 seviyesinde kaldı. Bu oran aynı zamanda son 50 yılın en düşük seviyelerini işaret ediyor.

ABD’de işten çıkarmaların bir göstergesi olan ilk işsizlik başvuruları, sadece 218.000 ile tarihsel olarak düşük seviyelerde kalıyor. Bu da birçok işverenin sahip oldukları çalışanlardan vazgeçme konusunda isteksiz olduğunun bir işareti.

Zandi, “İşsizlik başvuruları olağanüstü derecede düşük. Alarm zillerinin çalması için başvuruların 300.000’e yakın olması gerekir. Bundan çok ama çok uzağız” dedi.

Baş ekonomist, “İşten çıkarmalar nispeten düşük kaldığı sürece ekonomi iyi olacak. Bu eğilim devam ederse, ABD ekonomisinin ana itici gücü olan tüketici harcamaları da desteklenecektir. Bir tür erdemli ekonomik döngünün içerisindeyiz” ifadelerine yer verdi.

Maaşlar fiyatları geçebilir

Kovid-19 ekonomik toparlanmasının önemli bir kısmında fiyatlar maaş ücretlerinden çok daha hızlı arttı. Bu da enflasyon üzerinden bakıldığında maaş ücretlerinin düştüğü anlamına geldi. Ancak bu trend son zamanlarda değişiyor. Maaş ücretlerindeki artış enflasyonu yakalıyor.

Hem Zandi hem de Wolfers 2024’te sağlanan momentumla reel maaş ücretlerindeki artış olacağı konusunda iyimser bir düşünceye sahip. Zandi, “Zaman geçtikçe ve enflasyon düşük kaldıkça gelirler enflasyonu yakalayacak ve geçecek. İnsanlar da daha iyi hissetmeye başlayacak” öngörüsünde bulundu.

Milyonlarca şey yanlış gidebilir

Elbette son birkaç yıl, Kovid-19 pandemisi veya Rusya'nın Ukrayna'yı işgali gibi beklenmedik gelişmelerin en iyimser tahminleri nasıl alt üst edebileceğini herkese hatırlattı. 2024 yılında da ekonomik tabloyu karartabilecek yeni ‘siyah kuğu’ gelişmelerinin ortaya çıkması mümkün.

Wolfers konuyla ilgili açıklamasında, “Bildiğimiz gibi, milyonlarca şey yanlış gidebilir. Resesyonlar her zaman gerçekleşebilir” uyarısında bulundu.

Zandi, korku listesinin başına 2023'ün başlarındaki banka iflasları gibi finansal sistemde daha fazla stres riskine neden olabilecek bir kriz ihtimalini ekledi.

Baş ekonomistin endişelendiği bir diğer konuysa 2024 ABD başkanlık seçimleri. Beyaz Saray yarışı kesinlikle ekonomiden etkilenecek. Zira seçmenler için en önemli konu bu. Ancak bunun tersi de doğru olabilir.

Zandi ABD başkanlığı için çok yakın bir yarış öngörüyor ve çekişmeli bir seçimin belirsizliği ve hatta toplumsal huzursuzluğu tetikleyebileceği konusunda uyarıyor. Baş ekonomist, “Eğer durum böyle olursa bu borsaya ve daha geniş ekonomiye çok ciddi zarar verebilir” açıklamasında bulundu.

Yine de Wolfers, ABD ekonomisi için çılgınca geçen birkaç yılın ardından bir doz normallik yaşanmasını umuyor:

“Her iktisatçının gizli rüyası, ekonominin sıkıcı olmasını ummaktır. Beni asla aramak istemeyeceğiniz bir 2024 istiyorum. Zira takipçilerinizin çoğunun işi var, gelirleri konusunda kendilerini rahat hissediyorlar ve bu konuda kötü bir şey olmadı. Pandemi sırasında durum böyle değildi. Ancak gelecek gelecek yılın hikayesi bu olabilir. “